Naprężenia skurczowe, podobnie jak cieplne,
należą do wewnętrznych naprężeń materiałów budowlanych. Ich występowanie nie jest wywołane
działaniem sił zewnętrznych. Powstanie naprężeń skurczowych podczas wysychania wywołane jest
zmianami kształtu ciała pod wpływem zmiany masy zawartej w nim wilgoci. W materiałach zawierających
cement, podczas procesu twardnienia (hydratacji cementu) pojawia się intensywny skurcz dochodzący do
50% skurczu końcowego. Wartość odkształcenia skurczowego elementu w konstrukcji żelbetowej zależy od stopnia
zbrojenia, miarodajnego wymiaru, wilgotności powietrza i klasy
betonu.