porady i konsultacje budowlane
Strona wykorzystuje cookies w celach statystycznych oraz poprawnego działania serwisu.
Zapoznałem się z Regulaminem Serwisu BDB.
BDB porady budowlane i doradztwo techniczne
jesteś:
architektem, projektantem,
kierownikiem, wykonawcą,
inwestorem
?
jeśli tak, to serwis dla Ciebie
!

czy wiesz że ...

Pojemnością cieplną materiału nazywa się zdolność do kumulowania energii cieplnej po jego podgrzaniu. Przy tej samej objętości materiału i tej samej różnicy temperatur, główny wpływ na pojemność cieplną odgrywa ciepło właściwe i gęstość materiału. Pojemność cieplną oblicza się ze wzoru:Qc = cp  ρ V  Δt  [kJ]
gdzie:Qc - pojemność cieplna, kJcp - ciepło właściwe materiału, kJ/kg Kρ - gęstość materiału, kg/m3V - objętość materiału, m3Δt - różnica temperatur materiału, K
Dla tej samej objętości wynoszącej 1 m3 i tej samej różnicy temperatur 1 K, dla niektórych materiałów stosowanych w budownictwie uzyskuje się następujące pojemności cieplne:mur z kamienia 2471 kJ                      
beton zwykły 1674 kJ                        
anhydryt 1660 kJ                                
drewno sosnowe 1496 kJ                   
mur z cegły pełnej 1494 kJ                  
mur z bloczków silikatowych 1360 kJ  
tynk cem-wapienny 1339 kJ                
tynk gipsowy 1046 kJ mur z ceramiki poryzowanej 647 kJmur z betonu komórkowego "600" 504 kJ 
mur z betonu komórkowego "400" 336 kJwełna drzewna 105 kJwełna mineralna 28 kJstyropian EPS-80 20 kJ

ostatnio dodane

Bakterie Legionella w instalacji wody zimnej

Wykonując instalację wody zimnej w domu jednorodzinnym staramy się uniknąć tzw. martwych lub sporadycznie używanych odnóg instalacji w których mogą namnażać się groźne dla zdrowia bakterie – brak ruchu wody. Jednak jest kilka takich miejsc, które budzą mój niepokój, a wiele osób nie zastanawia się nad problemem – zarówno inwestorów jak i wykonawców instalacji. Przykłady: odejście od przyłącza wody na licznik wody ogrodowej – kilka lub nawet kilkadziesiąt centymetrów rurociągu zamkniętego na czas zimowy, kran w kotłowni, kran w garażu czy pomieszczeniu gospodarczym – który może być okresowo nieużywany nawet długie miesiące – tutaj już można liczyć metry takiej odnogi. W przypadku wody zimnej zwykle nie ma cyrkulacji. Czy należy się tym przejmować, a jeżeli tak to w jaki sposób rozwiązać problem – zawory antyskażeniowe lub zawory zwrotne montowane jak najbliżej głównej nitki rurociągu?W przypadku obiektów użyteczności publicznej wykonuje się (lub powinno) odpuszczanie zalegającej wody przynajmniej raz w tygodniu – w domu jednorodzinnym raczej nikt nie pamięta lub nie ma na to czasu.Proszę o opinię i poradę w tej kwestii – jest to szukanie problemu na siłę czy w przypadku wody zimnej nie ma potrzeby się tym przejmować?

Hydroizolacja ław, gdy są rdzenie lub słupy żelbetowe

Witam Panie  Jerzy!Mieliśmy przyjemność korespondować w latach 2009 - 2011, byłem  jednym  z pierwszych  użytkowników  serwisu BDB-  budowa domku Kornelia na Podkarpaciu.  Może Pan pamięta- było robione studium/analizy i wiele porad.  Z domkiem wszystko OK, najważniejsze piwnica sucha jak pieprz -   sam  robiłem wszystkie prace na środkach Torgglera zgodnie z Pana wytycznymi.Teraz  buduje  się brat i ma podobny dom - w połowie podpiwniczony, ławy 60x40cm schodkowe i kierownik budowy nie zgadza się na izolowanie ław papą bo teraz już  ponoć tak  się  nie robi - nie można odcinać ław od ścian fundamentowych (będzie 25cm  beton  lany). Z  ław wystaje mu ok 30 słupów w postaci  4  prętów fi12  i  te słupy  będą  kontynuowane wyżej potem zalewane w fundamencie- u mnie ławy bez słupów były więc izolacja papą była prosta i nic nie przeszkadzało. Chciałem tylko  podpytać  czy  ma kierownik racje bo dla mnie to jest dziwne żeby   zrezygnować  z   izolacji   z papy  na  ławie- jak to potem połączyć z pionową izolacją  na ścianie? Coś tam mu proponował jakieś  blachy  jako odcięcie lub izolacje na cemencie ale to chyba ławy musiałyby  być  kompletnie suche/związane? Wypadłem trochę z tematykibudowy  ale  czy coś  faktycznie jest na rzeczy z tym nie odcinaniem ławy od fundamentu? Pozdrowienia,Jacek Wietecha
Naprawa balkonu wykonanego z błędami, pokrytego płytkami

Naprawa balkonu wykonanego z błędami, pokrytego płytkami

Dzień dobry, mam pytanie w sprawie remontu balkonu. Problemem jest odspajanie skrajnych płytek poziomych oraz pionowych, którymi wykończone jest czoło.Jeśli dobrze rozpoznaję warstwy na zdjęciu, to widać tam:1. Płytki + klej2. Warstwa spadkowa3. Obróbka blacharska4. Płyta balkonowaPorównując położenie obróbki blacharskiej do ilustracji z książki, dochodzę do wniosku, że albo błędnie rozpoznaję warstwę spadkową albo obróbka jest wykonana nie tam gdzie powinna, t.j. pod warstwą spadkową zamiast na niej.Wykonawca remontu zaproponował żeby obróbkę blacharską pozostawić tam gdzie jest, skuć płytki z klejem z balkonu, nanieść hydroizolację, położyć płytki, a czoło obrobić zaprawą i pozostawić bez płytek. Czy takie rozwiązanie będzie poprawne? Dziękuję.

Zabezpieczenie ściny silikatowej przed wodą słoną

Panie Jerzy mam pytanie o preparat do zabezpieczenia ściany z silikatów nad zbiornikiem wody słonej. Według wymagań technologicznych ściana ma być dyfuzyjna, wodoodporna, odporna na opary słone w pomieszczeniu, odporna na niszczące działanie czasteczek kwasu solnego.Pozdrawiam
dom jednorodzinny murowany parterowy, z poddaszem użytkowym, podpiwniczony – województwo podkarpackie

dom jednorodzinny murowany parterowy, z poddaszem użytkowym, podpiwniczony – województwo podkarpackie

Projekt indywidualny mgr inż. arch. Jacek Homa (projekt spełnia wytyczne WT2021)Nachylenie działki: około 7% w kierunku północno-wschodnim;Budynek o zwartej bryle na planie prostokąta;Powierzchnia piwnicy: 43,51 m2 + garaż 30,12 m2;Powierzchnia parteru: 77,81 m2;Powierzchnia poddasza: 62,08 m2;Razem powierzchnia użytkowa: 183,41 m2 + garaż;Powierzchnia zabudowy: 130,70 m2;Powierzchnia połaci dachowej: 184,5 m2;Kubatura brutto: 1102 m3;Wysokość ściany kolankowej: 155 cm;Grunty: pyły i gliny pylaste, występują wody gruntowe typu wsiąkowego pochodzące z wód opadowych na głębokości od 0,7-2,0m p.p.t. Nie nawiercono wód podziemnych.W projekcie przewidziano drenaż opaskowy.W warstwie betonu podkładowego – bednarka uziomu fundamentowego wraz z uziomami pionowymi.
Montaż schodów drewnianych wewnętrznych

Montaż schodów drewnianych wewnętrznych

Dzień dobry,jestem na etapie wykonania schodów drewnianych w domu.Widok projektowanych schodów załączam.I pytanie - czy w obrębie miejsca połączenia schodów z posadzką na parterze można zrobić standardowo warstwy (1. chudziak, 2. styropian EPS 100, najlepiej 150, 3. wylewka ok. 7 cm z miksokreta [oczywiście przewody do ogrzewania podłogowego nie będą w tym miejscu w ogóle kładzione])?Tu moje pytanie czy nie powinien być w tym miejscu XPS zamiast EPSa lub czy w ogóle nie powinno go być a tylko sama wylewka z miksokreta na chudziaku?
Okapnik na tarasie naziemnym wyłożonym płytkami

Okapnik na tarasie naziemnym wyłożonym płytkami

Wykonuję taras na gruncie. Płyta żelbetowa 25 cm posadowiona na warstwie tłucznia łamanego. Na płytę nanoszę izolację przeciwwodnąflex webertec Superflex D3.Pytanie o profil narożny/okapowy. Na tarasie będą płytki gresowe gr. 8 mm. Jak wiemy płytka + fuga nie są 100% wodoszczelne. Czy profil okapowy wklejony pod płytkami powinien mieć otwory? Czy też ze względu na to że jest to płyta na gruncie można pominąć ten aspekt i tak układać płytki aby wystawały poza profil 0,5 mm?Szukam i trudno znaleźć prosty okapnik - z tego tarasu będzie schodziło się bezpośrednio na trawę z każdej strony więc odpadają klasyczne okapniki balkonowe z ukośna długą "płetwą". Na ściance frontowej płyty będzie tynk mineralny - kontynuacja strefy cokołowej budynku.Nie chciałbym widzieć frontu płytki stąd poszukiwania profilu który zasłania jednocześnie front płytki.Najbliższa mi estetycznie listwa jak na załączonym zdjęciu. (https://listwyonline.pl/pl/p/Profil-balkonowy-CPNV45-Szary-antyczny/7296)

Wprowadzanie do obrotu materiałów budowlanych w krajach UE

Zrozumienie tego zagadnienia wymaga cofnięcia się w czasie. Sporo przed wejściem Polski do UE, bo 21 grudnia 1989 r. (pierwsza wersja UE czyli EWG) wydała dyrektywę 89/106/EWG. Miała ona na celu zbliżenie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich - odnoszących się do wyrobów budowlanych, aby usunąć bariery techniczne w handlu wyrobami budowlanymi i ułatwić swobodny ich przepływ na rynku wewnętrznym EWG.
Ocena wykonania ocieplenia i hydroizolacji ławy schodkowej

Ocena wykonania ocieplenia i hydroizolacji ławy schodkowej

Witam, chciałem się upewnić czy takie wykonanie jest zgodne ze sztuką a przede wszystkim czy jest bezpieczne? A więc, ekipa wykonująca ocieplenie fundamentów (dom z piwnicą) podkopała pod kątem prostym (w dół, w obrysie chudziaka) część ławy fundamentowej. Podkopanie jest poniżej chudziaka, tak jak na foto (część zabezpieczona czarnym preparatem to ława schodkowa, ten surowy beton to chudziak). Jest to ława schodkowa. Moje obawy są głównie o wodę z rynien i obsypujący się piach podczas okresów bez opadów. Ekipa utrzymuje, że nic nie powinno się stać.

Wprowadzanie do obrotu materiałów budowlanych w UE

Czy byłby Pan uprzejmy opisać obowiązki producentów i wykonawców, kierownika budowy, inspektora w sprawie wprowadzania do obrotu i znakowania wyrobów budowlanych? Czy wprowadzany do obrotu materiał budowlany musi posiadać znak CE, B? Czy musi posiadać deklarację zgodności, atest higieniczny, oświadczenie producenta? Czy te dokumenty mają jakiś "termin ważności" (np. czy deklaracja wystawiona 10 lat temu jest ważna?). Jaki dokument powinien posiadać materiał sprowadzony z poza UE np. z Ukrainy? Temat trudny i skomplikowany, można się w tych zagadnieniach pogubić.
Błędnie zaprojektowana hydroizolacja fundamentu domu

Błędnie zaprojektowana hydroizolacja fundamentu domu

Chciałbym zapytać się o hydroizolację pionową ścian piwnicy. W projekcie jak widać na zdjęciu mam dwie warstwy. Chodzi mi głównie o tą warstwę na XPS, czy to ma rację bytu, bo do tej pory nie spotkałem się z takim rozwiązaniem? Pomijając oczywiście fakt, że dysperbit nie jest hydroizolacją.

Hydroizolacja cokołu domu

Panie Jerzy jak nakładać produkt Sikalastic®-152 będzie on użyty do izolacji cokołu bo w KT jest podane żeby to robić pacą zębatą a po wyschnięciu drugą warstwę pacą gładką i zastanawiam się czy by nie można było tej masy nanieść za pomocą szczotki i czy jedna warstwa w tym przypadku będzie wystarczająca?

Hydroizolacja cokołowa w domu

Panie Jerzy jak nakładać produkt Sikalastic®-152 będzie on użyty do izolacji cokołu bo w KT jest podane żeby to robić pacą zębatą a po wyschnięciu drugą warstwę pacą gładką i zastanawiam się czy by nie można było tej masy nanieść za pomocą szczotki i czy jedna warstwa w tym przypadku będzie wystarczająca?
Zabezpieczenie drewnianego pomostu w ogrodzie

Zabezpieczenie drewnianego pomostu w ogrodzie

Panie Jerzy jakimi produktami najlepiej zabezpieczyć taki drewniany pomost? Dodam że będzie on cały czas stał na zewnątrz w ogródku bezpośrednio na gruncie.
dom jednorodzinny parterowy z keramzytobetonu - podlaskie

dom jednorodzinny parterowy z keramzytobetonu - podlaskie

- dom parterowy w kształcie litery L- posadowiony na płycie fundamentowej (bez XPS pod spodem, z betonem napowietrzonym jako podkład), 25cm płyty, stal Fi10- mury z keramzytobetonu firmy Czamaninek- więźba dachowa płatwiowo-kleszczowa, pokrycie z dachówki ceramicznej Braas Rubin 9VPowierzchnia zabudowy - 239 m2Powierzchnia podłogi - 195,6 m2Powierzchnia użytkowa - 195,6 m2Kubatura - 1230,5 m3Podstawowe wymiary budynku w obrysie to:- szerokość (elewacja frontowa) – 16,81m,- długość – 18,39m;- wysokość kalenicy od poziomu gruntu – 7,07m;- dach główny: stropodach o kącie nachylenia – 35o = 70% Projekt bez analiz, ale wg książki SEKRETY z poradami serwisu BDB
Wykończenie progu drzwi tarasowych, gdy taras naziemny z kostki

Wykończenie progu drzwi tarasowych, gdy taras naziemny z kostki

Panie Jerzy jak powinno prawidłowo wyglądać wykończenie ocieplenia fundamentu w strefie drzwi tarasowych na załączonym zdj cokół będzie z styropianu grubości 16cm i będzie sięgał do wysokości progu tych drzwi tj 25cm pod nim jest styrodur 10 cm, elewacja będzie ze styropianu 18cm i pytanie czy ocieplać to miejsce w strefie drzwi czy zostawić tak jak jest? Jeśli ocieplać to przedłużając styrodur 10 cm do progu drzwi czy jednak ocieplić styropianem 16cm tym co będzie na cokole. Dodam że później przed drzwiami będzie taras z kostki i zastanawiam się jak to ma wyglądać bo jeśli będzie tam styrodur czy styropian dociągnięty do progu drzwi to kostka będzie dochodzić do styropianu gdzie wtedy styropian będzie widoczny patrząc z góry czy styropian ma być odpowiednio niżej żeby kostka na niego nachodziła i chowała się pod ramą okna?
Renowacja błędnie wykonanych betonowych schodów zewnętrznych

Renowacja błędnie wykonanych betonowych schodów zewnętrznych

Panie Jerzy, w jaki sposób naprawić a następnie przygotować powierzchnię schodów zewnętrznych do położenia płytek mrozoodpornych. W jaki sposób zabezpieczyć schody i płytki przed odpadaniem oraz jaką zastosować fugę. Będę wdzięczny za rekomendację produktów, które można zastosować do prac naprawczych. Budynek powstał w latach 70tych, XXw. Spocznik położony na gruncie, prawdopodobnie nie ma izolacji przeciwwodnej od gruntu.

Studium wykonalności wentylacji hybrydowej w budynku szkoły

Panie Jerzy, jestem dyrektorem liceum. Użytkujemy stary zabytkowy budynek. Chcemy zwrócić się do samorządu lokalnego o sfinansowanie wykonania wentylacji hybrydowej, ponieważ mamy problemy z brakiem wentylacji w szkole. Władze samorządowe oczekują, że przedstawimy studium wykonalności jako podstawa do wystąpienia o sfinansowanie wentylacji. Co takie studium powinno zawierać i czy Pan może takie opracować?Pozdrawiam,

Malowanie wnętrza w starej kamienicy po remoncie

Panie Jerzy, jakiej farby i gruntu (chodzi mi o parametry, ale i o sugestie konkretnego, polecanego przez Pana produktu) użyć do malowania ścian wewnętrznych w kamienicy z II poł XIX wieku, aby nie zablokować dyfuzji pary wodnej, a w efekcie aby nie doprowadzić do zawilgoceń i powstania pleśni. Elewacja kamienicy jest ocieplona styropianem (nie znam parametrów ani styropianu ani wyprawy tynkowej), stolarka nowa PCV z nawietrzakami, każde pomieszczenie (łazienka, kuchnia, salon) ma własną kratkę wentylacji grawitacyjnej. Ściany były pomalowane przez poprzedniego właściciela farbą Śnieżka (niestety nie mam informacji czy farbą lateksową czy akrylową). Czy przed malowaniem należy usunąć poprzednią warstwę farby czy po zagruntowaniu można malować na istniejącej warstwie farby? Jaka metoda usunięcia starej farby jest najlepsza? Chcę uniknąć kucia tynków, ponieważ są nowe.

Hydroizolacja i termoizolacja fundamentu na ławach

Dzień dobry, przesłałam Panu do analiz projekt. Architekt poprawił część rzeczy, natomiast izolacją fundamentu muszę się zająć sama. Zgodnie z analizami styropian grubości 14cm (dla części mieszkalnej) ma być zarówno na częściach pionowych ściany fundamentowej jak i ławy oraz na części poziomej ławy. Czy mógłby Pan rozrysować mi elementy hydroizolacji w tym przypadku. Rozumiem, że folia kubełkowa też powinna zachodzić na ławę, można ją tak zginać? Wykonawca doradza mi wykonanie fundamentu bezpośrednio na gruncie, bez betonu podkładowego i wykonanie szalunków ławy ze styropianu XPS. Ale wtedy ława nie będzie zaizolowana od dołu. Czy będzie to akceptowalne rozwiązanie dla moich warunków gruntowych?
Wadliwe płyty betonowe tarasu naziemnego

Wadliwe płyty betonowe tarasu naziemnego

Panie Jerzy mam takie pytanie.W tamtym roku montowałem płyty Płyta tarasowa Architect® 60×60, grubości 3,8 cm. Montowane zostały na podbudowie 20 cm kruszywa 16/32, potem grys płukany 2-8 mm - warstwa od 3 do 4 cm około. Oczywiście jeszcze geowłókniny. Po zimie, gdzie nic z płytami nie robiłem pojawiły się takie plamy, które pod wpływem wody, jak płyty są mokre są bardzo widoczne (zdjęcie), zamieszczam też zdjęcie jak płyty powinny wyglądać. I tak wyglądały jak były nowo ułożone. Bedę składał zgłoszenie reklamacyjne z tytułu rękojmi, ale co może być przyczyną? Jakaś wada fabryczna produktu? Nadmienię, że plamy pojawiły się na każdej płycie, nie było używanej żadnej chemii do czyszczenia, ani soli itp. Po ułożeniu we wrześniu, przez pierwsze miesiące nic nie zauważyłem, dopiero wczoraj coś czyściłem i postanowiłem trochę przeczyścić ścieżki wodą.Jak wybieraliśmy te płyty, to byliśmy patrzeć jak się zachowują pod względem śliskości, ale ponieważ już trochę leżały takich plam nie było widać.
Klinaryt pod oknem, a hydroizolacja

Klinaryt pod oknem, a hydroizolacja

Dzień dobry Panie Jerzy,Przymierzam się do prawidłowego przygotowania otworów okiennych przed ich montażem. Zapoznałem się już z kilkoma poradami oraz rysunkami w książce na stronie 217 oraz 222. Mam natomiast kilka wątpliwości.Okna będą montowane na poszerzeniu z klinarytu (25cm), niestety ze względu na to że jest to największa wysokość poszerzenia jaką oferuje producent, otwory okienne muszą zostać podbudowane o 3 cm. Jako że jest to dom na płycie fundamentowej, podbudowa będzie kładziona bezpośrednio na niej. Czy podbudowa o grubości 3cm może zostać wykonana zwykłą wylewką cementową lub zaprawą cementową ?

Błędne rozwiązanie w projekcie i jeszcze głupsze propozycje wykonawcy

Dzień dobry Posadzka na gruncie, warunki gruntowe proste - piaski, brak wody do 9m, brak podpiwniczenia. Układ warstw (od wnętrza) z projektu w strefie ogrzewanej:1. wykończenie2. wylewka z ogrzewaniem podłogowym wodnym3. Folia termoparoizolacyjna4. ocieplenie styropian EPS 2005. Papa asfaltowa izolacyjna 4mm6. Chudy beton7. Folia PE8. Kruszywo płukane 8-16mm 20cm lub piasek 30cm9. Fizelina filtracyjna10. Grunt rodzimyWykonawca uważa, że przy tych warunkach można zrezygnować

Czy butyl gryzie się z bitumem?

Na stronie jednego z producentów taśmy butylowej dekarskiej jest napisane żeby nie łączyć z masami bitumicznymi. Z tego co widzę to większość producentów raczej nie podaje takiego zastrzeżenia . Czy nie należy łączyć tych materiałów?Przy hydroizolacji posadzek/fundamentów tego typu taśmy stykają się z masami bitumicznymi a nawet są w nich zatapiane.
dom jednorodzinny murowany parterowy z poddaszem użytkowym - śląskie

dom jednorodzinny murowany parterowy z poddaszem użytkowym - śląskie

Budowa domu jednorodzinnego posadowionego na płycie fundamentowej z termoizolacją pod płytą. Projekt indywidualny z kompletem analiz c-w wykonanych przez Pana Jerzego.Powierzchnia zabudowy: 69 m2Powierzchnia użytkowa : 81,37 m2Projekt powstał przed zakupem książki i po uwagach Pana Jerzego na bieżąco wprowadzane zmiany. Chcemy mieć dom zbudowany dla siebie nie dla wroga więc dlatego powstały analizy a także zakładam kronikę aby na bieżąco usuwać niedociągnięcia powstające podczas budowy. Część prac będzie wykonana przeze mnie:1. Wykonanie wykopu.2. Wykonanie uziemienia mieszanego (otokowe + pogrążane uziomy pionowo i skośnie)3. Zagęszczenie kruszywa.4. Wykonanie kanalizacji.5. Wykonanie z pomocnikami płyty według projektu, analiz i zaleceń Pana Jerzego.

Hydroizolacja polimerowo-cementowa w domu

Dzień dobry,Na dniach ruszam z budową i chciałbym dopytać o kilka szczegółów. Od dłuższego czasu przeglądam forum i niestety nie mogę odnaleźć wątku w którym, przynajmniej częściowo była odpowiedź na moje pytanie.Czy chcąc uniknąć stosowania hydroizolacji z masy KMB wewnątrz budynku, a zamiast niej zastosować opcję polimerowo-cementową powinniśmy już od fundamentów taką izolację nanosić?Koszt masy cementowej jest wyraźnie wyższy niż KMB przy niewiele mniejszym zużyciu.Pozdrawiam PT

porady budowlane porady architektom porady wykonawcom porady inwestorom porady inżynierom fizyka budowli błędy projektowe błędy wykonawcze analizy optymalizacyjne analizy cieplno-wilgotnościowe budowa domu jednorodzinnego domy murowane domy energooszczędne domy szkieletowe domy z bala
c70634f680f2a81ce453d961feaaba39.webp
7e3a524abdf978f80cea6f69e25dad0a.webp
1864b0865e509fa829cdb3e1ea6c7385.webp
7343fddd4bf6f1c8885c4d553d6ee292.webp

Newsletter

Zapisz się do newslettera aby otrzymywać informacje o nowościach w Serwisie BDB

Kontakt

Biuro Doradztwa Budowlanego
home ul. Owocowa 20,
16-070 Porosły Kolonia k/Białegostoku
mail biuro@bdb.com.pl
phone tel. 602-330-355 (po godz. 11:00)
linkedin linked in
linkedin instagram
facebook funpage
facebook
grupa domy
bez błędów
facebook
grupa sekrety budowy
domów bez błędów
facebook
grupa architekt
magister czy inżynier
facebook
grupa 15 tysięcy
porad budowlanych
2007-2024 Wszystkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.