dział 709
temat nr 009

Jak zwalczyć mech i glony na dachówkach?

Niemal każdy producent czy sprzedawca dachówek, w swoich materiałach reklamowych, podkreśla wiele walorów użytkowych, co często jest prawdą. Jednakże, zwykle się nie wspomina o atakowaniu dachówek przez mchy i porosty. Nie jest to domena konkretnego rodzaju pokrycia, bo każdy typ dachówki jest atakowany przez porosty. Warto więc być świadomym, że podczas eksploatacji budynków, konieczna jest konserwacja wszystkich typów pokryć - niestety.

Oto przykład dachu pokrytego gontem bitumicznym. Dachówka zachowywała się nienagannie przez pierwsze 6 lat - dopóki na jej powierzchni występował odczyn zasadowy oraz ślady związków chemicznych stosowanych podczas produkcji. Potem - najpierw od strony północnej - pojawiają się pierwsze ogniska glonów i mchów. Od południa tego objawu nie ma, gdyż promienie UV skutecznie niszczą zarodniki porostów, ale od wschodu i potem od zachodu - też się pojawiają kilka lat później. Mchy mają różne kolory: od srebrnego przez brązowy po intensywny zielony. Próby usuwania szczotką nie dają pozytywnych rezultatów, bo już kilka tygodni później jeszcze latem lub jesienią mchy pojawiają się znowu.

Takie zjawiska są normalne i dotyczą wszelkich dachówek - nie tylko bitumicznych. Od strony północnej na dachach najdłużej utrzymuje się wilgoć po nocy czy po deszczach. Podczas dodatniej temperatury, w miejscach, gdzie gromadzi się kurz i pyłki z drzew i kwiatów, w otoczeniu wilgoci szybko rozwijają się grzyby, glony i mchy. Walka z tymi porostami jest prosta, choć dość uciążliwa.

dział 709
temat nr 008

Fatalne ocieplenie ścian parteru plebanii - studium przypadku

dział 709
temat nr 007

Problemy z fundamentem zabytkowej plebanii

Piętrowy murowany budynek plebanii obok kościoła i klasztoru Dominikanów (zbudowa­nych w roku 1756) uległ w ro­ku 1992 poważnemu pożarowi. Spaliło się piętro i dach. W latach 1993 - 1994 plebanię odbudowano, tj. wymurowano no­we ściany piętra i wykonano nową więźbę dachową. Niestety, odbudowa piętra nie została dopasowana do zabyt­kowego charakteru budynku. Nie było to odtworzenie konstrukcji ścian pierwotnie ceglanych, a wręcz przeciwnie - za namową lokalnego wykonawcy, zastosowano następujący układ warstw (licząc od wewnątrz): bloczki silikatowe grubości 25 cm, styropian FS-15 gru­bości 8 cm, bloczki silikatowe grubości 12 cm.

W roku 1998 z inicjatywy lokalnego wykonawcy budynek został dodatkowo ocieplony metodą lekką-mokrą - w części parterowej styropianem FS-15 grubości 6 cm, a w ościeżach okien styropianem grubości 3 cm. Ocieplenie ościeży powtórzono także i na piętrze, po czym ściany ple­banii pokryto akrylowym tynkiem cienkowarstwowym o strukturze kornika 2 mm.

Oryginalny fundament zbudowany był z polnego kamienia ciosanego z miejscowymi wtrąceniami z cegły ceramicznej ręcznie formowanej - murowanych na słabej zaprawie wapiennej. Obecny wykonawca wpadł na "genialny" pomysł, który zrealizowano, tj. fundament oklejono styropianem grubości 5-8 cm, który pokryto warstwą szpachlowaną i naniesiono akrylową wy­prawę mozaikową w kolorze ciemnobrązowym.

Dwa lata później w strefie cokołów pokazały się procesy korozji biolo­gicznej oraz coraz liczne spękania i odspojenia wyprawy mozaiko­wej. Spękaniu uległy także płytki wyłożeń schodów do podziemia i ich murków. W roku 2006 szukano pomocy u kilku inżynierów budownictwa z uprawnieniami, ale żaden nie podjął się wskazać sensownego rozwiązania problemu. W końcu proboszcz zwrócił się do mnie o konsultacje.

< wyjaśnienie problemu i rozwiązanie w części następnej >

dział 709
temat nr 006

Błędnie wykonana samopoziomująca posadzka hali przemysłowej

Była kiedyś posadzka w hali produkcji lekkiej i magazynach o łącznej powierzchni ok. 700 m² wykonana z betonu, który w latach sześćdziesiątych ub. wieku obłożono płytkami klinkierowymi. Obecny inwestor powziął decyzję o wyremontowaniu posadzki, bo płytki były wyszczerbione i stanowiły nierówną powierzchnię, po której niemiłosiernie kołysały się wózki z produktami obniżając ich jakość i utrudniając pracę załodze. Miejscami płytki były popękane lub poodpadały, co tylko potęgowało negatywne odczucia. Zamiast zlecić wykonanie projektu remontu posadzki, inwestor w swojej naiwności zawierzył doświadczeniu i wiedzy wykonawcy i jemu powierzył zadanie przywrócenia poprawności.

Tenże pokrył całą starą posadzkę cementową masą samopoziomującą, jako że uznał iż niemal z definicji - skoro masa jest samopoziomująca, to doskonale sama wyrówna i zakryje nierówności, zapadnięcia i ubytki w nawierzchni. W drugim etapie, postanowił że pomaluje ją farbą epoksydową. Ponieważ wykonawca nie miał ani przygotowania zawodowego (był typowym samoukiem), ani wiedzy na temat technologii napraw posadzek przemysłowych, już na starcie popełnił szereg błędów - tyle, że jeszcze o tym nie wiedział. Robotę wykonał i zapłatę otrzymał.

Po upływie 3 ty­godni, na posadzce pojawiły się liczne spękania oraz masowe wręcz jej odspojenia od podłoża (głuche miejsca przy chodzeniu i ostukiwaniu). Wezwany wykonawca miesiąc później - w ramach reklamacji - na większości powierzchni usu­nął masę samopoziomującą, po czym wykonał kla­syczny jastrych beto­nowy grubości 5-7 cm. W jed­nym jednak pomieszczeniu, nie zdemontowano nawierzchni (ze względu na brak miejsc głu­chych), lecz pokryto ją farbą epok­sydową - licząc na pokrycie spękań. Na placu obok hali magazynowej zło­żono połamane kawałki usuniętej nawierzchni samopoziomującej. Wykonawca uznał, iż nie był to jego błąd, lecz wina niepełnowartościowej masy. Złożył więc reklamację u  producenta. Producent zaś, zwrócił się do mnie o konsultacje.

< wyjaśnienie problemu i rozwiązanie w części następnej >

dział 709
temat nr 005

Przydatna w praktyce wiedza z książki "Sekrety ..."

Oto jeden z pierwszych przykładów korzyści z wykorzystania mojej książki podczas budowy domu bliźniaka. Książka powędrowała 1 czerwca 2017 roku „pod strzechy”. W tym przypadku, do wykonawcy-inwestora domu pod Wrocławiem.

dział 709
temat nr 004

Inwazja lodu na dachu i rynnach pływalni

Muszę przyznać, że rozwiązując różne problemy budowlane, czasami trafiam nie tylko na nietypowe, ale i zagadkowe. Użytkownik pływalni miejskiej zwrócił się o pomoc w rozwiązaniu właśnie dziwnego problemu.

W ciągu kilku dni wiosny rynny i spusty dachowe zamieniły się w górę lodową. Oprócz zalegającego wszędzie sopli lodu na dachu, do wnętrza budynku napływała woda zalewając ściany zewnętrzne do tego stopnia, że cegły przesiąkły na całej grubości muru. W poprzednich latach takich objawów nie było. Wezwani projektanci oraz wykonawcy - bezradnie tylko rozkładali ręce. Temat trafił do mnie jako ostatniej deski ratunku.

< wyjaśnienie problemu i rozwiązanie w części następnej >

dział 709
temat nr 003

Dlaczego popękały i odpadły płytki z tarasu?

Pewien - z kilkuletnim już stażem - wykonawca tarasu wpadł w konflikt z właścicielem domu jednorodzinnego. Taras przykrywający pomieszczenie ogrzewane o wymiarach 4 x 10 m oraz werandę o wymiarach 2,5 x 4,0 m, został wykonany na stropowej monolitycznej płycie żelbetowej z nadlewką betonową nadającą spadek 1 do 2 %.

Bez projektu wykonano następujące „typowe” warstwy:

• Dwie warstwy papy bitumicznej. Wcześniej, w płycie stropowej i nadlewce zostały zakotwione słupki balustradowe z kwadratowych kształtowników stalowych walcowanych na zimno, które następnie pomalowano antykorozyjną farbą podkładową.
• Folia budowlana PE grubości 0,2 mm - jako oddzielenie od papy.
• Dwie warstwy styropianu XPS grubości 5 cm każda oraz jedną warstwę styropianu EPS-100  grubości 2 cm.
• Warstwa papy termozgrzewalnej.
• Warstwa dociskowa grubości 7-8 cm z betonu klasy C16/20 (B-20zbrojonego włóknem polipropylenowym 19 mm w dawce 1 kg/m³ betonu -jako zabezpieczenie przed rysami skurczowymi. W płycie dociskowej powtórzono spadek podłoża w kierunku odpływu wody opadowej do rynien. W środku tej płyty wykonano poprzeczne nacięcie tarczą diamentową na głębokość 1/2 jej grubości - traktując to jako  szczelina przeciwskurczowa. Podczas wylewania warstwy dociskowej, wzdłuż cokołu (na jej styku ze ścianą budynku) umieszczono taśmę grubości 6 mm z pianki PE. Tą samą taśmą oddzielono po obwodzie także styki płyty ze słupkami balustradowymi.

W związku z tym, że po 3 tygodniach od wylania warstwy dociskowej stwierdzono na całej powierzchni liczne i duże rysy skurczowe, wykonawca postanowił ją niezwłocznie zdemontować. Istnienie rys, uznał za skutek układania betonu podczas upałów (lipiec) i zbyt szybkie odparowanie wody. W rezultacie, nową warstwę dociskową ponownie wykonano, ale jesienią tego samego roku. Po odczekaniu ok. miesiąca, wykonawca przystąpił do ułożenia płytek gres o wymiarach 30 x 30 cm, które przyklejał bezpośrednio na betonową płytę dociskową za pomocą klasycznego kleju do płytek ceramicznych. Do spoinowania fug (także w pachwinie pomiędzy cokolikiem a płytą) zastosowano klasyczną masę mineralną do spoinowania ceramiki.

Na powierzchni czołowej tarasu szpeciły wszystkie warstwy, więc pokryto je masą szpachlową do ociepleń metodą BSO z jednoczesnym zbrojeniem siatką z włókna szklanego. Na to przyklejono płytki gres. Miało to także zastąpić obróbkę blacharską nadrynnową, bowiem płytki zakończono tuż nad rynnami, by woda po nich spływała do rynny. Płytkami wykończono także cokoły na ścianach na wysokość ok. 15 cm - przyklejając je bezpośrednio na tynk.

Wiosną następnego roku wystąpiły pierwsze objawy niepokojące inwestora i wykonawcę, zaś latem na przełomie czerwca i lipca, apogeum - polegające na:

• Odpadnięciu wszystkich płytek z czoła tarasu - na całym obwodzie.
• Pękaniu płytek na środku powierzchni tarasu - prostopadle do dłuższego boku (w okolicy nacięcia przeciwskurczowego).
• Totalnym pękaniu fug między płytkami.

< wyjaśnienie problemu i rozwiązanie w części następnej >

dział 709
temat nr 002

Dziwny dom na skraju Puszczy Białowieskiej

Pewien znany dziennikarz uparł się, by posiąść niewielki dom jednorodzinny znajdujący się nieopodal Białowieży. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie zagadkowa konstruk­cja tego domu, która niewątpliwie wzbudziła pewne obawy u niego, skoro doszedł do wniosku, abym i ja okiem inżyniera przyjrzał mu się bliżej.

< wyjaśnienie problemu i rozwiązanie w części następnej >

dział 709
temat nr 001

Poważna awaria ciepłowni parowej

W mojej działalności zawodowej w budownictwie - zaraz na początku pracy - trafił się przypadek szczególny. Było to pod koniec roku 1984, gdy pracowałem na Politechnice Białostockiej jako asystent.